BẢN TIN

NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN (PHỤC VỤ LÃNH ĐẠO)

Số 7/2019

NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN CHUNG

1. Về đào tạo, bồi dưỡng và sử dụng đội ngũ cán bộ, chuyên gia lý luận đầu ngành ở Trung Quốc

PGS, TSKH Trần Nguyễn Tuyên - Hội đồng Lý luận Trung ương

Đội ngũ cán bộ chiến lược, cán bộ lý luận đầu ngành có vai trò rất quan trọng trong việc phát triển đất nước. Để đội ngũ cán bộ này trở thành “nguyên khí” của quốc gia, cần chú trọng đào tạo, bồi dưỡng và sử dụng đúng đắn đội ngũ này. Bài viết làm rõ những kinh nghiệm của Trung Quốc trong lĩnh vực này trên các mặt: rất coi trọng lý luận và xây dựng đội ngũ cán bộ lý luận, chuyên gia đầu ngành; thành lập các cơ sở nghiên cứu và đào tạo về lý luận; đầu tư kinh phí xứng đáng; có quy trình đào tạo cán bộ lý luận phù hợp. Đây là những kinh nghiệm hay, có giá trị để tham khảo.

2. Quan hệ đối tác toàn diện và hợp tác chiến lược Nga – Trung trong kỷ nguyên mới

Đại tá Lê Thế Mẫu - Viện Chiến lược quốc phòng

Trong bối cảnh cả Nga và Trung Quốc đang phải đối mặt với cấm vận và chiến tranh toàn diện từ phía Mỹ thì việc tăng cường quan hệ đối tác toàn diện và hợp tác chiến lược Nga - Trung có ý nghĩa to lớn không chỉ đối với hai quốc gia này. Bài viết phân tích động lực, đặc điểm và năm nội hàm của quan hệ đối tác toàn diện và hợp tác chiến lược Nga - Trung, trong đó đề cao việc bảo vệ hệ thống quốc tế dựa trên vai trò trung tâm của Liên hợp quốc, các chuẩn mực và luật pháp quốc tế.

3. Tiến trình hòa bình trên bán đảo Triều Tiên và chiến lược xoay trục địa chính trị Đông Bắc Á

TS Hồ Văn Chiểu – Nguyên Vụ trưởng Vụ Lý luận chính trị, Ban Tuyên giáo Trung ương

Sau 66 năm chấm dứt Chiến tranh Triều Tiên (1953), hòa bình vẫn chưa được lập lại trên bán đảo này. Trong khoảng thời gian dài đó, Triều Tiên trở thành phụ thuộc và là vùng đệm trong cuộc đối đầu giữa các nước lớn. Bài viết làm rõ những nỗ lực của Triều Tiên trong việc điều chỉnh chính sách đối nội, đối ngoại để xoay chuyển địa chính trị, thoát “bẫy” phụ thuộc và phát triển đất nước với sáng kiến “phi hạt nhân hóa toàn diện” trên bán đảo Triều Tiên.

4. Năm bước tiếp theo của Hoa Kỳ tại khu vực Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương

James Jay Carafano – Phó Chủ tịch Quỹ Di sản Mỹ, người chỉ đạo nghiên cứu chính sách về an ninh quốc gia và đối ngoại của Hoa Kỳ

Trong hơn 2 năm cầm quyền, chính quyền của Tổng thống Donald Trump đã có nhiều hành động để gia tăng ảnh hưởng của Hoa Kỳ tại khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương, đặc biệt là việc hình thành Chiến lược “Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương tự do và rộng mở” với cách tiếp cận mới. Tuy nhiên, kết quả chưa được là bao. Bài viết chỉ rõ rằng, để gia tăng ảnh hưởng hơn nữa và giành thế thắng trong cuộc cạnh tranh dài hạn với Trung Quốc ở khu vực này, Hoa Kỳ cần tiến hành năm bước tiếp theo: tăng cường liên minh và đối tác chiến lược với các nước trong khu vực; hình thành một cấu trúc đủ mạnh; thúc đẩy tự do kinh tế; củng cố những mối quan hệ đặc biệt; tăng cường sự hiện diện quân sự tại khu vực.

5. Nghệ thuật ngoại giao Hoa Kỳ đã bị hủy hoại

William J.Burns – Chủ tịch Tổ chức Ủng hộ hòa bình quốc tế Carnegie, nhà ngoại giao chuyên nghiệp của Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ suốt 33 năm, Nguyên Thứ trưởng Ngoại giao Hoa Kỳ giai đoạn 2011 – 2014.

Ngoại giao là một nghề, một công cụ rất quan trọng trong việc tạo ảnh hưởng của Hoa Kỳ đối với thế giới. Ngoại giao Hoa Kỳ đã từng đạt đỉnh cao vào những năm 1990 – dưới thời Tổng thống George H.W.Bush. Tuy nhiên, những năm gần đây, đặc biệt là dưới thời Tổng thống Donald Trump, nền ngoại giao Hoa Kỳ đã có những biến đổi theo hướng tiêu cực, thậm chí trở nên tồi tệ. Tác giả bài viết cho rằng, chính quyền Trump đã giải trừ vũ khí ngoại giao một cách đơn phương và mang nặng tính dân tộc chủ nghĩa, đặc biệt là việc rút khỏi các hiệp định và cam kết quốc tế. Để phù hợp với chiến lược mới trong bối cảnh mới, nền ngoại giao Hoa Kỳ cần được tái cấu trúc, tái đầu tư vào các nguyên tắc cơ bản, nâng cao năng lực ngoại giao đáp ứng chính sách ngoại giao ở thế kỷ XXI.

6. “Cuộc chiến tranh nhân dân”: Kế hoạch của Trung Quốc chiếm Biển Đông như thế nào?

James Holmes – Giáo sư về Chiến lược hàng hải, Học viện Hải quân Hoa Kỳ

Để bảo vệ “chủ quyền” phi pháp của Trung Quốc trên Biển Đông, chính quyền Bắc Kinh phát động một cuộc “chiến tranh nhân dân” trên biển với nhiều hình thức: Tuyên truyền quan điểm dân tộc chủ nghĩa, làm dấy lên những kỳ vọng sai trái về chủ quyền biển đảo trong nhân dân, thực hiện chính sách ngoại giao “cây gậy nhỏ” – triển khai lực lượng hải giám, lực lượng chấp pháp và các tàu đánh cá mà thực chất là lực lượng dân quân để kiểm soát trên Biển Đông. Tác giả cảnh tỉnh Hoa Kỳ và các nước liên quan cần hết sức cảnh giác với những âm mưu đó, kiên quyết phản đối những hành động sai trái của Bắc Kinh, đồng thời cần hình thành liên minh và hỗ trợ các nước nhỏ trong khu vực để đối phó với Trung Quốc.

7. Cánh tả nên phản đối tiếng gọi mê hoặc của “lý thuyết tiền tệ hiện đại”

Heather Boushey – Giám đốc điều hành, nhà kinh tế trưởng tại Trung tâm Tăng trưởng công bằng Washington.

TRÍCH YẾU CÁC LUẬN ĐIỂM NGHIÊN CỨU

8. Dữ liệu lớn và trách nhiệm của ba trụ cột xã hội: Nhà nước, doanh nghiệp và báo chí

Venkat Motupalli - Giảng viên, Đại học Colombia, Hoa Kỳ.

9. Từ quốc gia - dân tộc tới thị trường và những biến đổi của tôn giáo trong kỷ nguyên toàn cầu hóa

 François Gauthier - Đại học Fribourg, Thụy Sỹ.

GIỚI THIỆU CÔNG TRÌNH KHOA HỌC VÀ TÀI LIỆU THAM KHẢO

10. Giới thiệu đề tài cấp nhà nước

Đề tài: “Công tác thông tin đối ngoại nhiệm vụ thúc đẩy quan hệ đối tác chiến lược toàn diện Việt Nam - Liên bang Nga trong tình hình mới”, mã số 01/2014/ĐTĐX do GS, TSKH Hoàng Ngọc Hà chủ nhiệm, Ban Chỉ đạo Công tác Thông tin đối ngoại Trung ương chủ trì.

11. Giới thiệu tài liệu tham khảo:

· Về khiếm khuyết của chủ nghĩa tư bản: Khiếm khuyết của chủ nghĩa tư bản đương đại; tác giả GS Angus Deaton, Đại học Princeton (Hoa Kỳ).

· Về bất bình đẳng thu nhập ở Mỹ: Tiền lương thực tế của phần lớn công nhân Mỹ hầu như không tăng trong nhiều thập kỷ; tác giả: Drew Desilver - nhà báo cao cấp, Trung tâm nghiên cứu Pew.

12. Tin Bìa 2:

Chỉ số hòa bình toàn cầu và Việt Nam năm 2019.