BẢN TIN 

NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN (PHỤC VỤ LÃNH ĐẠO)

Số 6/2019

NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN CHUNG

1. Bản tin Những vấn đề lý luận (Phục vụ lãnh đạo) - 30 năm phấn đấu và trưởng thành

PGS, TS Nguyễn Hữu Thắng – Tổng Biên tập Bản tin, Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh.

2. Biến đổi phân bố quyền lực toàn cầu, khu vực và một số vấn đề đặt ra cho Việt Nam

TS Lê Đình Tĩnh -  Viện nghiên cứu Chiến lược, Học viện Ngoại giao

Việt Nam đang trong quá trình điều chỉnh mô hình tăng trưởng và xây dựng chiến lược phát triển mới. Để có mô hình tăng trưởng và chiến lược phát triển phù hợp, cần có những thông tin dự báo xu thế vận động trong nước và trên thế giới. Bài viết đưa ra dự báo về phân bố quyền lực toàn cầu và khu vực, những vấn đề cốt lõi hiện nay như: Cục diện và không gian chiến lược, nhân tố ý thức hệ và lợi ích quốc gia, chiến tranh thương mại, toàn cầu hóa, cách mạng công nghiệp.

3. 5G: Khâu đột phá trong tiếp cận cuộc Cách mạng Công nghiệp lần thứ tư

Nguyễn Nhâm - Viện Chiến lược quốc phòng

Với ưu thế vượt trội so với các thế hệ trước như tốc độ cực nhanh, dữ liệu và dung lượng siêu lớn, chi phí thấp và nối kết đa thiết bị, công nghệ 5G đang lan truyền khắp toàn cầu và nổi lên như một mắt xích then chốt của cuộc Cách mạng Công nghiệp lần thứ tư (4.0). Bài viết làm rõ những đặc tính, tiềm năng và thách thức của công nghệ 5G, đồng thời, đề xuất các giải pháp nhằm đẩy nhanh việc ứng dụng mạng 5G ở Việt Nam.

4. Việt Nam làm thế nào để tránh được bẫy thu nhập trung bình?

S.Eckardt - Chuyên gia kinh tế trưởng của Ngân hàng Thế giới tại Việt Nam; Vũ Viết Ngoạn - Chuyên gia tư vấn của Thủ tướng Chính phủ Việt Nam

Hơn 30 năm thực hiện công cuộc Đổi mới, Việt Nam đã duy trì tốc độ tăng trưởng kinh tế cao liên tục, nhờ đó đã được xếp vào nước có mức thu nhập trung bình toàn cầu. Tuy nhiên, những năm gần đây, tăng trưởng có xu hướng chững lại và có nguy cơ rơi vào “bẫy thu nhập trung bình”. Bài viết của các chuyên gia quốc tế làm rõ các nguy cơ này và đề xuất bốn giải pháp nhằm giúp Việt Nam thoát khỏi bẫy thu nhập trung bình.

5. Vì sao chính quyền Mỹ lại hiếu chiến?

Jacques R.Pauwels - Tiến sĩ sử học, nhà chính trị Canada

Chiến tranh gieo rắc đau thương, gây tổn thất lớn về vật chất và con người nên hầu hết mọi người khắp hành tinh chúng ta đều phản đối chiến tranh. Tuy nhiên, thực tế là chính quyền Mỹ qua nhiều đời tổng thống lại rất hiếu chiến, “cần chiến tranh”. Bài viết rất sắc sảo này do nhà sử học, nhà khoa học chính trị viết và đăng tải ngay khi cuộc chiến tranh ở Iraq bắt đầu vào năm 2003. Tuy nhiên, gần đây, trước những xung đột quân sự do Mỹ gây ra ở Trung Đông hay Chiến tranh lạnh với nhiều quốc gia, bài viết được đăng tải lại trên trang Global Research vào tháng 9/2018 để giải thích và khẳng định lại nguyên nhân vì sao chính quyền Mỹ lại hiếu chiến - phải chăng là vì lợi ích gắn với chiến tranh của giới siêu giàu ở Mỹ?

6. Phải chăng đây là sự cáo chung của thế kỷ Mỹ? <Phần cuối>

Adam Tooze - Giảng viên lịch sử, Đại học Columbia (Mỹ)

Nước Mỹ sau hơn 2 năm cầm quyền của Tổng thống D.Trump đã đạt được những thành tựu trên nhiều mặt, đặc biệt là tăng trưởng kinh tế, tạo việc làm. Nhờ đó, đã góp phần nâng cao vị thế của nước Mỹ. Tuy nhiên, không ít ý kiến đánh giá tiêu cực như tác giả bài viết này. Tác giả cho rằng ông Trump, Đảng Cộng hòa và những người ủng hộ Tổng thống đang hủy hoại trật tự thế giới trên các mặt: Phá hủy phẩm giá cương vị Tổng thống Mỹ, làm suy yếu đồng minh, đặt ra thách thức đối với toàn cầu hóa. Ngoài ra, cũng theo ý kiến của tác giả, chính sách của Tổng thống Trump đang làm tổn hại bộ máy quản lý môi trường và tài chính, làm suy giảm vị thế quân sự và ngoại giao của Mỹ, làm rối tung các quan hệ thương mại...

7. Chủ nghĩa dân tộc trỗi dậy và sức sống của nó.

andreas wimmer - Giáo sư xã hội học và triết học chính trị tại Đại học Columbia, Hoa Kỳ

Chủ nghĩa dân tộc thường được gán cho nhiều điều tiếng xấu xa như ích kỷ, hẹp hòi, thiếu tinh thần quốc tế. Tuy nhiên, thực tế 2 thế kỷ qua cho thấy, bên cạnh chủ nghĩa dân tộc phản tiến bộ, chủ nghĩa dân tộc tiến bộ đã thúc đẩy các phong trào chống thực dân lan rộng khắp Nam bán cầu. Nhiều quốc gia - dân tộc cũng được hình thành từ đó. Gần đây, chủ nghĩa dân tộc lại trỗi dậy khắp nơi, đặc biệt là ở Mỹ. Bài viết lý giải gốc rễ hình thành chủ nghĩa dân tộc - tập hợp những người có cùng nguồn gốc lịch sử và vận mệnh chính trị, đồng thời biện minh cho sự trỗi dậy cũng như sự tồn tại lâu dài của chủ nghĩa dân tộc.

TRÍCH YẾU CÁC LUẬN ĐIỂM NGHIÊN CỨU

8. Bốn thách thức của Liên minh Châu âu

Ana Palacio - Cựu Bộ trưởng Ngoại giao Tây Ban Nha, cựu Phó Chủ tịch và Luật sư trưởng của Ngân hàng Thế giới, giảng viên thỉnh giảng tại Đại học Georgetown.

9. Năm thách thức và cơ hội đối với Chính phủ tái cử của ấn độ

Ban biên tập Tạp chí Stratfor

GIỚI THIỆU CÔNG TRÌNH KHOA HỌC VÀ TÀI LIỆU THAM KHẢO

10. Giới thiệu đề tài cấp nhà nước

Đề tài: “Chuyển đổi sinh kế của các dân tộc thiểu số ở vùng biên giới Việt - Trung”, do PGS, TS Trần Hồng Hạnh làm chủ nhiệm, Quỹ phát triển Khoa học và Công nghệ quốc gia, Viện Dân tộc học chủ trì.

11. Giới thiệu tài liệu tham khảo:

· Về lý thuyết kinh tế tư bản hiện đại: Hậu chủ nghĩa tự do mới; tác giả: Joseph E.Stiglitz.

· Về chủ nghĩa tư bản Mỹ: Chủ nghĩa tư bản Mỹ liệu có thể sống sót? Tác giả: GS Catherin S.Newman.

12. Tin Bìa 2:

Sức mạnh quân sự toàn cầu và Việt Nam năm 2019