BẢN TIN

NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN (PHỤC VỤ LÃNH ĐẠO)

Số 5/2019

NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN CHUNG

1. Về con người mới Việt Nam trong bối cảnh đẩy mạnh sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế

GS, TS Trần Văn Bính - Nguyên Viện trưởng Viện Văn hóa, Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh

Con người mới là vấn đề không mới, tuy nhiên, đây là vấn đề quan trọng, thường trực trong tiến trình xây dựng đất nước. Tác giả bài viết làm rõ ý nghĩa và tầm quan trọng của việc xây dựng con người mới trong điều kiện mới - đẩy mạnh CNH, HĐH gắn với Cách mạng Công nghiệp 4.0 và tăng cường hội nhập quốc tế ở Việt Nam hiện nay.

2. Một thế kỷ khát vọng nhân quyền (Nguyễn Ái Quốc và Yêu sách của nhân dân An Nam)

PGS, TS Bùi Đình Phong - Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh

Ngày 18/6/1919, Nguyễn Ái Quốc gửi bản “Yêu sách của nhân dân An Nam” tới Hội nghị Hòa bình do các nước Đồng minh trong Chiến tranh Thế giới lần thứ nhất nhóm họp tại Vécxây (Pháp). Bản Yêu sách tám điểm đòi những quyền lợi cơ bản cho dân tộc Việt Nam, đặc biệt là quyền tự quyết. Nhân dịp kỷ niệm 129 năm Ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh và 100 năm bản Yêu sách ra đời, tác giả bài viết phân tích ý nghĩa và giá trị thời đại của văn kiện này.

3. Ukraine đi về đâu dưới thời Tân Tổng thống

Đại tá Lê Thế Mẫu - Viện Chiến lược quốc phòng

Ngày 21/4 vừa qua, danh hài V.Zelensky được bầu làm Tổng thống Ukraine với số phiếu áp đảo. Là người có ít kinh nghiệm hoạt động chính trị lại nắm quyền điều hành cao nhất trong bối cảnh trong nước và quốc tế vô cùng phức tạp nên không ít người lo ngại về tương lai của Ukraine. Bài viết phân tích thái độ của các nước đối với Ukraine và dự báo triển vọng quan hệ Ukraine - Nga dưới thời Tân Tổng thống Zelensky.

4. Phải chăng đây là sự cáo chung của thế kỷ Mỹ? <Phần đầu>

Adam Tooze - Giảng viên lịch sử, Đại học Columbia (Hoa Kỳ)

Nước Mỹ sau hơn 2 năm cầm quyền của Tổng thống D.Trump đã đạt được những thành tựu trên nhiều mặt, đặc biệt là tăng trưởng kinh tế, tạo việc làm. Nhờ đó, đã góp phần nâng cao vị thế của nước Mỹ. Tuy nhiên, không ít ý kiến đánh giá tiêu cực như tác giả bài viết này. Tác giả cho rằng ông Trump, Đảng Cộng hòa và những người ủng hộ Tổng thống đang hủy hoại trật tự thế giới trên các mặt: Phá hủy phẩm giá cương vị Tổng thống Mỹ, làm suy yếu đồng minh, đặt ra thách thức đối với toàn cầu hóa. Ngoài ra, cũng theo ý kiến của tác giả, chính sách của Tổng thống Trump đang làm tổn hại bộ máy quản lý môi trường và tài chính, làm suy giảm vị thế quân sự và ngoại giao của Mỹ, làm rối tung các quan hệ thương mại...

5. Kế hoạch bên trong của Trung Quốc nhằm tạo uy thế toàn cầu

David P.Goldman - Người phụ trách chuyên mục Spengler của Tạp chí điện tử Asia Times, thành viên cao cấp của Trung tâm Nghiên cứu chính sách London

Sau hơn 30 năm cải cách nền kinh tế, Trung Quốc đã có bước tiến vượt bậc,GDP/người tăng 35 lần, kết cấu hạ tầng như đường cao tốc, nhà chọc trời phát triển mạnh. Cùng với việc đầu tư phát triển công nghệ cao như 5G, Trung Quốc đã nâng cao vị thế của mình trên trường quốc tế, rút ngắn khoảng cách và thậm chí có những lĩnh vực vượt lên cả Mỹ. Tác giả cho rằng nước Mỹ cần phải thay đổi cách nhìn nhận về Trung Quốc và châu Á.

6. Hậu quả trong nước từ Sáng kiến “Một vành đai, một con đường” của Trung Quốc <Phần cuối>

Qian Benli

Vành đai và Con đường là sáng kiến đầy tham vọng của Trung Quốc với mục đích mở rộng thị trường và thúc đẩy đầu tư ra bên ngoài, tăng cường quyền lực mềm của Bắc Kinh. Tuy nhiên, nhiều dự án đầu tư không hiệu quả, nhiều nước bị rơi vào bẫy nợ của Trung Quốc nên sáng kiến này bị chỉ trích từ phía trong nước và cả ở nước ngoài. Bài viết tập trung lý giải các hiện tượng và nguyên nhân dẫn đến những công kích trong nước đối với Vành đai và Con đường, đặc biệt là nạn tham nhũng của quan chức Trung Quốc gắn với việc thực hiện các dự án thuộc Sáng kiến này.

7. Để tránh một cuộc chiến giữa Mỹ và Trung Quốc: Bài học từ các cuộc khủng hoảng trước đây

Sulmaan Wasif Khan - Phó Giáo sư Lịch sử quốc tế và Quan hệ đối ngoại với Trung Quốc, Trường Fletcher thuộc Đại học Tufts (Hoa Kỳ)

Quan hệ Mỹ - Trung đang leo thang căng thẳng và có nguy cơ dẫn đến một cuộc chiến toàn diện - Chiến tranh lạnh mới. Trong quá khứ, nhiều sự cố như khủng hoảng eo biển Đài Loan, Mỹ ném bom vào Đại sứ quán Trung Quốc ở Nam Tư hay sự cố máy bay Trung Quốc đâm vào máy bay do thám EP-3 của Mỹ… suýt gây ra chiến tranh lớn. Từ thực tế đó, bài viết rút ra bốn bài học nhằm tránh một cuộc chiến có thể xẩy ra giữa Mỹ và Trung Quốc.

TRÍCH YẾU CÁC LUẬN ĐIỂM NGHIÊN CỨU

8. “Chủ nghĩa bộ lạc” mới và cuộc khủng hoảng của nền dân chủ

Francis Fukuyama - Giáo sư Kinh tế chính trị quốc tế của phân khoa Nghiên cứu Quốc tế cao cấp, Đại học Johns Hopkins, Hoa Kỳ

9. Những gì cánh Tả bỏ sót về chủ nghĩa dân tộc

John B. Judis - Tác giả cuốn sách “Sự phục hưng của dân tộc: Thương mại, di dân và cuộc nổi dậy chống lại toàn cầu hoá”

GIỚI THIỆU CÔNG TRÌNH KHOA HỌC VÀ TÀI LIỆU THAM KHẢO

10. Giới thiệu đề tài cấp nhà nước

Đề tài: “Tác động của Hiệp định Đối tác kinh tế toàn diện khu vực (RCEP) đến thương mại Việt Nam”, mã số: II4.1-2013.15, do PGS, TS Từ Thúy Anh làm chủ nhiệm, Quỹ Phát triển Khoa học và Công nghệ quốc gia, Trường Đại học Ngoại thương chủ trì.

11. Giới thiệu tài liệu tham khảo

· Điều gì khiến một cuộc xung đột mang tính “tôn giáo”? Tác giả: Vivek S.Sharma.

· Mối đe dọa toàn cẩu của chủ nghĩa độc đoán kỹ thuật số Trung Quốc; tác giả: Michael Abramowits.

12. Tin Bìa 2:

Chi tiêu quân sự toàn cầu năm 2018.