PGS,TS Hoàng Phúc Lâm, Phó Bí thư Đảng ủy, Phó giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh báo cáo về chuyên đề

Trao đổi tại buổi báo cáo thông tin chuyên đề, PGS,TS Hoàng Phúc Lâm, Phó Bí thư Đảng ủy, Phó giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh cho biết, Học viện tổ chức báo cáo về chuyên đề “Biến động địa chính trị thế giới và khuyến nghị chính sách đối ngoại của Việt Nam” nhằm giúp cung cấp kiến thức cơ bản, chung nhất về địa chính trị, biến động địa chính trị tác động tới việc hình thành đường lối đối ngoại; đồng thời qua đó rèn luyện các kỹ năng phân tích, tổng hợp, dự báo góp phần hình thành tư duy – tầm nhìn cho người cán bộ lãnh đạo, quản lý; tăng cường nhận thức khoa học địa chính trị và sự vận dụng trong nghiên cứu, hoạch định chính sách đối ngoại quốc gia, tin tưởng vào việc hoạch định và thực thi đường lối chính sách đối ngoại của Đảng và Nhà nước.

PGS,TS Hoàng Phúc Lâm cho biết có nhiều quan niệm về địa chính trị. Theo quan niệm chung nhất, địa chính trị là việc phân tích những ảnh hưởng của địa lý đến các mối quan hệ quyền lực trong chính trị quốc tế. Đồng thời, địa chính trị là thuật ngữ chỉ nghệ thuật hay cách thức sử dụng quyền lực gây ảnh hưởng chính trị trên một phạm vi lãnh thổ nhất định. Về lý thuyết thì việc học tập và nghiên cứu địa chính trị bao gồm việc phân tích các yếu tố địa lý, lịch sử và khoa học xã hội trong sự tương quan với không gian chính trị và các mô hình ở các quy mô khác nhau từ cấp độ quốc gia đến quốc tế. Nhìn chung, địa chính trị là nghệ thuật xử lý những mối quan hệ đối ngoại trên những không gian lãnh thổ cụ thể tại những thời điểm cụ thể nhằm đảm bảo cho quốc gia – dân tộc mình được an toàn và phát triển thuận lợi.

Trên cơ sở làm rõ quan niệm về địa chính trị, PGS,TS Hoàng Phúc Lâm phân tích cụ thể về cục diện thế giới hiện nay với các xu thế và đặc điểm lớn của quan hệ quốc tế, đặc điểm của các hệ thống, các thể chế, cơ chế hợp tác và so sánh quyền lực các nước, các trung tâm quyền lực; từ đó đi sâu đánh giá về những biến động địa chính trị thế giới gần đây.

Theo PGS,TS Hoàng Phúc Lâm, có 4 biến động địa chính trị thế giới gần đây, bao gồm: i) kinh tế thế giới rơi vào suy thoái, nhiều hệ lụy xấu. Tuy nhiên dưới tác động cách mạng khoa học công nghệ 4.0, đại dịch Covid-19 tạo nhiều động lực điều chỉnh toàn cầu hóa và liên kết quốc tế theo hướng đa dạng hơn; ii) cục diện thế giới theo hướng đa cực, đa trung tâm đang tiếp tục diễn ra dưới tác động của so sánh lực lượng và sự nổi lên của các vấn đề toàn cầu nghiêm trọng chưa từng thấy; iii) các nước lớn có nhiều điều chỉnh chiến lược quan trọng, tác động sâu sắc, lâu dài đến an ninh và phát triển khu vực; iv) cạnh tranh chiến lược giữa các nước lớn ngày càng gay gắt, nhất là ở khu vực châu Á – Thái Bình Dương.

Với những phân tích cụ thể về những biến động địa chính trị thế giới gần đây, theo PGS,TS Hoàng Phúc Lâm, Việt Nam cần có đối sách trên các lĩnh vực. Trong đó về quốc phòng – an ninh, cần triển khai kịp thời phương châm, chủ động phòng chống nguy cơ xung đột, chiến tranh từ sớm, từ xa; có đủ vũ khí, sức mạnh răn đe cần thiết; củng cố vững chắc thế trận quốc phòng toàn dân có chiều sâu chiến lược, không để bị động, bất ngờ trước bất cứ tình huống chiến lược nào. Về đối ngoại, hiểu rõ vị trí địa chính trị của nước ta;  kiên định đường lối độc lập, tự chủ, hòa bình, hữu nghị, hợp tác và phát triển, đa dạng hóa, đa phương hóa quan hệ đối ngoại; chủ động và tích cực hội nhập quốc tế toàn diện, sâu rộng; Việt Nam là bạn, là đối tác tin cậy và là thành viên tích cực, có trách nhiệm trong cộng đồng quốc tế./.